Η δημοσκοπική εκτίναξη των Οικολόγων Πράσινων

Πού οφείλεται, τι συνέπειες θα έχει

Η Οικολογική Επιθεώρηση στηρίζει κριτικά τους Οικολόγους Πράσινους, από τη στιγμή της ίδρυσής τους. Η θέση μας παραμένει διαχρονικά σταθερή: ψηφίζουμε τους Οικολόγους Πράσινους, αλλά δεν καθόμαστε με σταυρωμένα χέρια, περιμένοντας από άλλους να μας σώσουν. Ας γίνουμε μέλη του πράσινου κόμματος, ας δραστηριοποιηθούμε σε κινήσεις πολιτών και σε μη κυβερνητικές οργανώσεις, ας γίνουμε ενεργοί πολίτες!

Εκπληκτική άνοδο των Οικολόγων Πράσινων δείχνουν τον τελευταίο καιρό οι δημοσκοπήσεις. Θα μπορέσουν άραγε να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των πολιτών;

Πριν ένα χρόνο ζήσαμε την εντυπωσιακή άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ, που οι δημοσκοπήσεις τον ανέβαζαν στο 18%! Από τότε, μεσολάβησε η τυφλή εξέγερση του Δεκέμβρη και η οικονομική κρίση. Ο ΣΥΡΙΖΑ αναγκάστηκε να πάρει θέση σε δύσκολα ζητήματα, με αποτέλεσμα το ποσοστό του να σταθεροποιηθεί σε πιο "λογικά" επίπεδα.

Τώρα φαίνεται πως ζούμε, σε μικρότερο βαθμό, το ίδιο φαινόμενο με τους Οικολόγους Πράσινους. Οι δημοσκοπήσεις τους εμφανίζουν με ποσοστά που φτάνουν έως και το 6%, ξεκινώντας από 1,05% στις βουλευτικές εκλογές του 2007!

Είναι φανερό ότι οι Οικολόγοι Πράσινοι συγκεντρώνουν πλέον μεγάλο μέρος όσων με την ψήφο τους θέλουν να διαμαρτυρηθούν για την κατάντια του πολιτικού μας συστήματος. Η ψήφος διαμαρτυρίας πάντως δεν αρκεί να δικαιολογήσει γιατί ο κόσμος επιλέγει τους Οικολόγους Πράσινους και όχι, για παράδειγμα, το κόμμα των Μάνου - Μπουτάρη ή κάποιο από τα πολλά μικρότερα. Είναι προφανές ότι οι πολίτες αυτοί δεν θέλουν απλώς να διαμαρτυρηθούν με την ψήφο τους, αλλά επίσης να προτείνουν κάτι θετικό. Θέλουν νέα πρόσωπα εκτός πολιτικού συστήματος, θέλουν ριζοσπαστικές αλλά ρεαλιστικές αλλαγές, θέλουν πολιτισμένη στάση και όχι επαναστατικές ρητορείες, θέλουν πράσινη οικονομία, στροφή προς την ποιότητα, ανάδειξη της φυσικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Θέλουν επίσης περισσότερη δημοκρατία, κοινωνικό κράτος, αποκέντρωση, διαφάνεια και ισονομία.

Όσοι υποστήριξαν τους Οικολόγους Πράσινους δείχνουν πάντως να δικαιώνονται από τις μέχρι στιγμής εξελίξεις. Όλα τα κόμματα τρέχουν τώρα να φτιάξουν τμήματα "οικολογίας και περιβάλλοντος", ο κ. Παπανδρέου ανακάλυψε έξαφνα την "πράσινη οικονομία", ακόμη και ο κ. Σουφλιάς λέει τώρα πως θα ιδρύσει Υπουργείο Περιβάλλοντος (μελλοντικά βέβαια!). Παράλληλα, ο χώρος της πολιτικής οικολογίας δείχνει να ξεκαθαρίζει και να εξαφανίζονται από εκεί οι διάφοροι αυτοδιόριστοι εκπρόσωποι των "οικολόγων".

Δικαιωμένοι πρέπει να νοιώθουν, για τους ίδιους λόγους, και τα στελέχη του οικολογικού κινήματος που ξεκίνησαν την προσπάθεια ίδρυσης του ελληνικού πράσινου κόμματος. Πόσο έτοιμοι όμως είναι οι ίδιοι οι Οικολόγοι Πράσινοι να ανταποκριθούν στον ξαφνικό εναγκαλισμό του εκλογικού σώματος; Τι συνέπειες θα έχει η υποθετική, αλλά πολύ πιθανή, άνετη είσοδός τους στην Ευρωβουλή;

Η είσοδος των Οικολόγων Πράσινων στην κεντρική πολιτική σκηνή θα έχει πολλές θετικές συνέπειες. Κανείς πολιτικός δεν θα τολμά πλέον να υποτιμά τα περιβαλλοντικά θέματα, ως ήσσονος σημασίας. Τα κινήματα πολιτών και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις θα αποκτήσουν δυνατότερη φωνή. Οι Πράσινοι θα αποκτήσουν τη στοιχειώδη οικονομική άνεση και την πρόσβαση στα ΜΜΕ που χρειάζονται για να λειτουργήσουν αποτελεσματικά ως κόμμα και για να διαδώσουν ευρύτερα τις ιδέες τους. Το περιβάλλον της Ελλάδας θα βρει συνήγορο στην Ευρωβουλή.

Μια άλλη θετική εξέλιξη, από την αύξηση της επιρροής των Οικολόγων Πράσινων, είναι να επιταχυνθεί η εσωτερική διεργασία για τη δημοκρατική ολοκλήρωση του κόμματος. Αρχικά, το κόμμα των Οικολόγων Πράσινων ξεκίνησε ως μια εθελοντική συνένωση στελεχών, ομάδων και τάσεων του οικολογικού κινήματος. Στην πορεία έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται και να λειτουργούν συλλογικές διαδικασίες και αμεσοδημοκρατικές δομές, αλλά αυτή η εξέλιξη είναι ακόμη ατελής. Επίσης, το κόμμα δεν έχει αποκτήσει ακόμη τα χαρακτηριστικά κινήματος με ευρεία λαϊκή βάση, κάτι που θα του έδινε άλλου επιπέδου δυνατότητες παρέμβασης. Επείγει λοιπόν η βελτίωση της οργάνωσης του κόμματος και η διεύρυνση της βάσης του, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί με την είσοδο πολλών νέων μελών. Λάθος θα ήταν, αντίθετα, να θεωρηθεί επείγουσα προτεραιότητα η καλλιέργεια της δημοσιότητας και η ανάπτυξη στενών σχέσεων με τα ΜΜΕ.

Υπάρχουν βεβαίως και πιθανές παρενέργειες. Ένα παράδειγμα: το περιβάλλον είναι ευρεία έννοια (όπως και ο σοσιαλισμός, παλαιότερα) και ο καθένας το εννοεί όπως θέλει. Όταν οι Πράσινοι βγουν στην κεντρική σκηνή και αρχίσουν οι θέσεις τους για κάθε ζήτημα να γίνονται ευρύτερα γνωστές, είναι προφανές ότι σε κάποιους θα αρέσουν και σε κάποιους όχι. Αυτό, βέβαια, μπορεί να περιορίσει κάπως την εκλογική τους δύναμη. Από την άλλη, αυτό είναι αναγκαίο να γίνει. Οι Οικολόγοι Πράσινοι δεν είναι, ούτε πρέπει να γίνουν, πολυσυλλεκτικό κόμμα "σούπα". Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει, έχουν σαφείς και συγκεκριμένες θέσεις για τα περισσότερα πολιτικά ζητήματα.

Εν κατακλείδι, εμείς στηρίζουμε με το χέρι στην καρδιά τους Οικολόγους Πράσινους και σας καλούμε να κάνετε το ίδιο. Μην ξεχνάτε όμως ποτέ πως η πολιτική στην πράξη είναι λιγότερο εφαρμογή ιδεών και περισσότερο παιχνίδι ισορροπιών. Εάν ψηφίσουμε τώρα και ύστερα κοιτάξουμε τις δουλειές μας, αφήνοντας τους εκπροσώπους μας να βγάλουν μόνοι τους το φίδι από την τρύπα, ακόμη και αν ήταν ιδανικά άτομα, αργά ή γρήγορα θα τους δούμε να εξουδετερώνονται από τις πιέσεις των διαφόρων συμφερόντων. Μόνο η παράλληλη ενεργός συμμετοχή και υποστήριξη των πολιτών θα εξασφαλίσει πιθανότητες ώστε το όραμα να έχει επιτυχία.

Λεωνίδας Μανιάτης

Μάιος 2009

Πηγή: Οικολογική Επιθεώρηση